Pustynia Błędowska to największy w Polsce i w Europie Środkowej obszar wydm śródlądowych (czyli w sensie klimatycznym wcale nie jest to pustynia), liczący ok. 33 km² – 8-9 km długości i 3-4 km szerokości. Geograficznie jest to wschodnia część Wyżyny Śląskiej – pogranicze z Wyżyną Olkuską.
Pustynia Błędowska to największy w Polsce i w Europie Środkowej obszar wydm śródlądowych (czyli w sensie klimatycznym wcale nie jest to pustynia), liczący ok. 33 km² – 8-9 km długości i 3-4 km szerokości. Geograficznie jest to wschodnia część Wyżyny Śląskiej – pogranicze z Wyżyną Olkuską.
Niegdyś spora część Pustyni Błędowskiej była zalesiona, jednak w wyniku nadmiernej wycinki lasów (już od XIII w., wraz z rozwojem hutnictwa w regionie Olkusza drewno z Pustyni Błędowskiej wykorzystywano by palić w piecach hutniczych), wraz z upływem lat, ubywało gleby, a pojawiało się coraz więcej piasku. Teraz rośnie tu sporo gatunków roślin przystosowanych do trudnych warunków pustynnych, takich jak: szczotlicha siwa – niezwykła trawa, której korzenie sięgają nawet do 1 km (lepiej wówczas znajdują niezbędną wilgoć), rozchodnik, macierzanka, płonnik i pięciornik. Bardzo rzadkim zwierzęciem występującym na Pustyni Błędowskiej jest lelek kozodój – mały, nocny ptak o doskonale kamuflującym go upierzeniu, niezwykły z powodu legend dawnych Słowian, według których miał być jakoby wcieleniem ludzkich dusz. Wzdłuż przez środek pustyni przepływa Biała Przemsza – w jej dolinie jest wilgotniej, rosną drzewa, żyją bobry i łosie.
Obszar składa się z 2 części – granicę wyznacza wyżej wspomniana Biała Przemsza. Część północna jest nieco mniejsza i bardziej płaska, natomiast na południu jest więcej wyższych wydm. Dobrymi punktami widokowymi na pustynię są 2 góry: najwyższa Czubatka (382 m n.p.m.) – niedaleko miejscowości Klucze, z której skaczą paralotniarze i która kryje ruiny niemieckiego punktu dowodzenia z czasów II wojny światowej oraz Dąbrówka (355 m n.p.m.) – wychodzą stąd lepsze zdjęcia, ponieważ widać większe połacie piasku; niedaleko Dąbrówki znajduje się polski bunkier z II wojny światowej.
Miejsce to przyciąga także miłośników II wojny światowej, którzy szukają tu śladów Afrika Korps – faszystowskich oddziałów dowodzonych przez Ericha Rommla, które na tej jedynej pustyni w tej części Europy przygotowywały się do walk w Afryce. Pustynia Błędowska była także poligonem dla wojsk NATO, które ćwiczyły tu w latach 90-tych; obecnie trenują tu spadochroniarze. Polski reżyser, Jerzy Kawalerowicz obrał sobie pustynne tereny wzdłuż Białej Przemszy za scenerię słynnego „Faraona” na podstawie powieści Bolesława Prusa. Ciekawostką jest też fakt, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu występowało na Pustyni Błędowskiej zjawisko fatamorgany – oczom turystów ukazywało się wielkie, falujące jezioro.
Wybierając się Pustynię Błędowską najlepiej jest zostawić auto w miejscowościach Klucze (po stronie wschodniej), Chechło (na północy) lub Błędów (na zachodzie). Wytyczono tu kilka różnego rodzaju szlaków:
– żółty pieszy Szlak Pustynny PTTK (odcinek północny ma 26 km, a południowy 24 km): Błędów → Góra Jałowce → Ryczów
– czarny pieszy Szlak Partyzancki PTTK (44,7 km total): stacja PKP Wiesiółka → Skałbania → Chechło → Rodaki → Udórz
– czerwona ścieżka dydaktyczna (3 km) : Rudnica (Klucze) → Pustynia Błędowska → dolina Białej Przemszy
– pomarańczowy jeździecki „Transjurajski Szlak Konny”
