Czterdzieści lat po jedynym cudzie, który Niemcy nazywają „cudem gospodarczym”, w listopadzie 1989 r. nastąpił drugi cud, czyli zjednoczenie podzielonego kraju. Uniesiona została „żelazna kurtyna”, rozdzielająca oba kraje niemieckie przez ponad 40 lat. Mur berliński, wzniesiony w 1961 r. i dzielący Berlin na dwa miasta, upadł.
Niemcy to kraj piwa, Mercedesa i bajkowych zamków w Bawarii. Naród niemiecki wzbudza mieszane uczucia: podziw, nieufność a także niechęć, szczególnie wśród tych ludzi, którzy pamiętają jeszcze wydarzenia sprzed prawie 70 lat.
Niemcy, usadowione w sercu Europy, zawsze wywierały ogromny wpływ na losy kontynentu. Niekiedy były to oddziaływania pozytywne – próba stworzenia monarchii uniwersalnej przez Ottona III, kiedy indziej destrukcyjne – obie wojny światowe w XX w. Jedno nie ulega jednak zmianie, Niemcy to jedno z najlepiej zorganizowanych i zarządzanych państw świata, o wiodącej gospodarce.
Czterdzieści lat po jedynym cudzie, który Niemcy nazywają „cudem gospodarczym”, w listopadzie 1989 r. nastąpił drugi cud, czyli zjednoczenie podzielonego kraju. Uniesiona została „żelazna kurtyna”, rozdzielająca oba kraje niemieckie przez ponad 40 lat. Mur berliński, wzniesiony w 1961 r. i dzielący Berlin na dwa miasta, upadł. Niemcy to kraj piwa, Mercedesa i bajkowych zamków w Bawarii. Naród niemiecki wzbudza mieszane uczucia: podziw, nieufność a także niechęć, szczególnie wśród tych ludzi, którzy pamiętają jeszcze wydarzenia sprzed prawie 70 lat. Niemcy, usadowione w sercu Europy, zawsze wywierały ogromny wpływ na losy kontynentu. Niekiedy były to oddziaływania pozytywne – próba stworzenia monarchii uniwersalnej przez Ottona III, kiedy indziej destrukcyjne – obie wojny światowe w XX w. Jedno nie ulega jednak zmianie, Niemcy to jedno z najlepiej zorganizowanych i zarządzanych państw świata, o wiodącej gospodarce.
Informacje ogólne
Oficjalna nazwa: Republika Federalna Niemiec
Powierzchnia: 356 910 km2
Ludność: 81 912 000; na 1 km2 229,5
Stolica: Berlin
Ustrój: republika federalna
Waluta: euro
Język: niemiecki (oficjalny), duński na północy Szlezwika-Holsztynu, serbski, inne języki europejskie
Religie: chrześcijaństwo (45% protestantów, 37% katolików), islam 2%, nieduża grupa prawosławie, judaizm, buddyzm; około 15% nie związany Kod telefoniczny +49
Elektryczność: 230V / 50 Hz
Bezpieczeństwo
Nie ma szczególnego zagrożenia przestępczością pospolitą poza kradzieżami kieszonkowymi na dworcach kolejowych, lotniskach, podczas imprez masowych itp.
Cło, wizy, paszport
Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/ Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Republiki Federalnej Niemiec do 90 dni jest paszport bądź dowód osobisty (starego i nowego wzoru). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia). Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityk, bezpieczeństwa i zdrowia publicznego.
Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej są dostępne na stronie internetowej MSZ: www.msz.gov.pl w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów UE/EOG”.
Z dniem 30 kwietnia 2006 r. (zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/38/WE z 29 kwietnia 2004 r.) w przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyska też członek rodziny obywatela UE nie mający unijnego obywatelstwa, niezależnie od jego przynależności państwowej.
Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:
• zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
• mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
• przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.
W przypadku takiego pobytu po 30 kwietnia 2006 r. państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się.
Pobyt w Niemczech powyżej trzech miesięcy wymaga legalizacji. W tym celu należy:
• w ciągu 7 dni od daty wjazdu zameldować się we właściwym według miejsca przyszłego pobytu urzędzie meldunkowym (Meldestelle; w Berlinie – Bürgeramt) i odebrać potwierdzenie zameldowania;
• w tym samym urzędzie złożyć wniosek, tj. wypełnić i podpisać odpowiedni formularz, aby uzyskać należne obywatelom państw UE potwierdzenie prawa pobytu na okres dłuższy niż trzy miesiące (pracownicy z uzyskaną wcześniej zgodą na pracę; samodzielni przedsiębiorcy mający uzyskaną w trybie oddzielnym zgodę na wykonywanie działalności gospodarczej w Niemczech; osoby bez zatrudnienia, ale mające środki na utrzymanie i ubezpieczenie medyczne); wraz z wnioskiem należy przedłożyć aktualny paszport lub dowód osobisty, 2 fotografie, dokument potwierdzający cel pobytu (np. umowa o pracę, zaświadczenie z uczelni), dokumenty potwierdzające posiadanie wystarczających środków finansowych, zaświadczenie o posiadaniu ubezpieczenia medycznego. Patrz także: www.wirtschaftpolen.de/pl/pdf/informator_weh_eu.pdf www.ambasadaniemiec.pl
Zgodne z normą unijną. (Uwaga: do RFN w okresie przejściowym można wwieźć tylko 200 szt. papierosów. Natomiast osoby zajmujące się przewozem towarów w ramach działalności gospodarczej – każdorazowo na podstawie listu przewozowego – są uprawnione wyłącznie do jednorazowego wwozu na teren RFN 40 szt. papierosów). Kontrola celna może być prowadzona na całym terytorium państwa. Zaleca się posiadanie dowodów zakupu na przedmioty wywożone z Niemiec. Sprzęt strzelecki typu Paint Ball jest traktowany w Niemczech jak broń. Przywóz do Niemiec lub tranzyt przez Niemcy tego sprzętu jest możliwy bez zezwolenia, jeżeli jest on oznakowany literą F. Jeśli nie ma takiego oznaczenia, władze niemieckie żądają okazania pozwolenia na broń lub Europejskiej Karty Broni Palnej oraz udokumentowania celu podróży z bronią. Przewóz zwierząt domowych. Od 1 października 2004 r. pies, kot czy fretka towarzyszące właścicielom w podróży do Niemiec (a także pozostałych państw Unii Europejskiej) muszą mieć paszporty, co jest wymogiem prawa unijnego. Do wyrobienia paszportu zwierzęcia z emblematami UE potrzebne są dokumenty zawierające dane o właścicielu zwierzęcia oraz informacje na temat imienia zwierzęcia, jego gatunku, rasy, płci, daty urodzenia i umaszczenia. Niezbędne jest także przedstawienie zaświadczenia o szczepieniach zwierzęcia i przebytych chorobach. Zwierzę musi mieć identyfikator w postaci elektronicznego chipu, którego numer i miejsce umieszczenia będą odnotowane w paszporcie. Zdjęcie zwierzęcia w paszporcie nie jest obowiązkowe. Paszporty wydają lecznice weterynaryjne, których spis znajduje się na stronie internetowej Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej. Te same zasady obowiązują w podróżach z psami i kotami do sąsiednich państw nie należących do UE, ale mających ten sam poziom ochrony przed wścieklizną, tzn. do Andory, Islandii, Liechtensteinu, Monako, Norwegii, San Marino, Szwajcarii i Watykanu.
Meldunek
Turyści przybywający do RFN (tzn. na okres do 90 dni) podlegają obowiązkowi meldunkowemu. Należy go dopełnić najpóźniej w ciągu 7 dni od wjazdu w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu (zameldowania w hotelu, schronisku, na kempingu itp. dokonywane są z urzędu).
Informacje dla kierowców
Prawo jazdy wydane przez polskie władze uprawnia do prowadzenia pojazdu w Niemczech. Od 1.05.2004 r. nie ma obowiązku wymiany polskiego prawa jazdy na niemieckie – dotyczy to osób przybywających na teren Niemiec w celach innych niż turystyczne (uwaga: nie są uznawane dokumenty prawa jazdy otrzymane w Polsce w czasie, gdy obywatel polski był zameldowany w jednym z krajów UE). Zaleca się dokonanie przed wyjazdem z Polski wymiany starego prawa jazdy na nowy dokument. Przy wjeździe do Niemiec samochód należy oznaczyć międzynarodowym symbolem kraju, w którym jest zarejestrowany. Podróżujący samochodem, który według niemieckich przepisów nie może być dopuszczony do ruchu, muszą liczyć się z wysokimi mandatami wymierzanymi przez policję. Poza tym samochód zostanie odholowany na parking, a właściciel będzie musiał ponieść zryczałtowaną opłatę za badanie techniczne. Obywatele polscy podróżujący samochodem są obowiązani mieć ważny dowód krajowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej na samochód (a dodatkowo na przyczepę, jeśli podróżują z przyczepą). Chociaż po 1.05.2004 r. zielona karta nie jest obowiązkowa, jednak z przyczyn praktycznych zaleca się jej posiadanie w czasie podróży – stanowi oczywisty dowód ubezpieczenia samochodu w kraju. Polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych w zakresie ubezpieczeń komunikacyjnych są uznawane bez ograniczeń. Z uwagi na ograniczone możliwości samodzielnych napraw pojazdu (jest to niedozwolone np. na autostradach) oraz stosunkowo wysokie koszty usług w specjalistycznych warsztatach zaleca się wykupienie polisy oraz książeczki MPS (Międzynarodowej Pomocy Samochodowej), sprzedawanej przez Polski Związek Motorowy. Prawo niemieckie zawiera niezwykle precyzyjnie określony katalog wykroczeń drogowych i wysokości kar za każde z nich (tzw. Bußgeldkatalog). W związku z tym podejmowanie przez kierowcę dyskusji z policją drogową na temat wysokości mandatu nałożonego za wykroczenie jest bezcelowe i zwykle tylko pogarsza sytuację. Odmowa zapłacenia mandatu na miejscu wiąże się zawsze ze skierowaniem sprawy na drogę sądową (lub postępowaniem karno-nakazowym), a także – jako reguła – z zatrzymaniem posiadanych przez kierowcę pieniędzy na poczet ewentualnej kary i kosztów postępowania. W ramach kontroli drogowej skrupulatnie sprawdza się prawo jazdy i dokumenty pojazdu. Jeśli w dokumentach znajdą się jakiekolwiek nieczytelności, uszkodzenia, poprawki lub przeróbki, dokumenty te i samochód zostaną zatrzymane oraz rozpocznie się postępowanie wyjaśniające. Kosztami obciążony jest kierowca (holowanie, parkowanie, koszty badania technicznego pojazdu, kara pieniężna itd.). Podobnie rzecz wygląda w przypadku podejrzenia o naruszenie oryginalnych wybitych numerów nadwozia lub silnika pojazdu, zwłaszcza w samochodach produkcji niemieckiej. Policja bardzo rygorystycznie kontroluje stan techniczny pojazdów. Jeśli stwierdzi poważne usterki, może zatrzymać dowód rejestracyjny i nałożyć wysoką karę pieniężną (od kilkuset euro), obciążyć kierowcę kosztami odholowania pojazdu do warsztatu i innymi opłatami administracyjnymi, wraz z kosztami pracy służb publicznych przy usuwaniu szkód w środowisku naturalnym, powstałych np. wskutek wycieku płynów z silnika. Podobne konsekwencje mogą spotkać kierowcę, który samodzielnie naprawia samochód w miejscu niedozwolonym (naprawy są dozwolone wyłącznie w warsztatach). Przekroczenie dozwolonej prędkości (w ruchu miejskim 50 km/godz., a lokalnie 30 km/ godz. – często oznaczone dodatkowo słowem ZONE) karane jest mandatem, a w bardziej drastycznych przypadkach także zatrzymaniem prawa jazdy i punktami karnymi dla kierowcy. Z uwagi na bardzo duże natężenie ruchu pojazdów w strefach miejskich normą są trudności z parkowaniem. Zaleca się zwrócenie szczególnej uwagi na ograniczenia dotyczące parkowania samochodów. W miastach kierowca powinien zwracać szczególną uwagę na pieszych i rowerzystów, którzy na przejściach i ścieżkach rowerowych korzystają z bezwzględnego pierwszeństwa. W przypadku kolizji z rowerem lub z pieszym na przejściu dla pieszych kierowca samochodu musi liczyć się ze szczegółowym postępowaniem wyjaśniającym, nawet jeśli nie było poważnych następstw zdarzenia.
Jak dojechać
Do większych miast w Niemczech dolecieć można z Warszawy, Krakowa i Wrocławia. Wielu przewoźników autokarowych oferuje przejazdy do Niemczech. Z Warszawy bezpośrednie pociągi kursują do Berlina (przez Poznań), Frankfurtu nad Menem (przez Łódź, Wrocław, Drezno, Lipsk, Erfurt) i Drezna; z Krakowa do Berlina (przez Katowice, Wrocław) i Frankfurtu nad Menem (przez Katowice i Wrocław, gdzie łączony jest z pociągiem z Warszawy); z Gdańska do Berlina (przez Szczecin).
Zalecane szczepienia, higiena
W Niemczech nie występują szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne i nie są wymagane szczepienia. Osoby opłacające składki na ubezpieczenie zdrowotne w NFZ w Polsce mają prawo do opieki medycznej w Niemczech w ramach tego ubezpieczenia. Niezbędnym dokumentem jest obecnie Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).
Uwaga: od 1 stycznia 2006 r. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) zastąpiła dotychczasowy druk E111 umożliwiający obywatelom Unii korzystanie z opieki medycznej w innych krajach członkowskich. Aby ją otrzymać, wystarczy zgłosić się do właściwego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. EKUZ uprawnia tylko do korzystania z podstawowych usług medycznych, dlatego wyjeżdżającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych ubezpieczeń prywatnych, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak również koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach. Wskazane jest wykupienie indywidualnego pakietu ubezpieczeniowego, szczególnie od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia (poza EKUZ). Świadczenia zapewnione przez EKUZ nie obejmują tych przypadków. Bliższe informacje: www.nfz.gov.pl. Korzystając w Niemczech z opieki medycznej, należy liczyć się z obowiązkiem opłacenia gotówką 10 EUR przy pierwszej wizycie u lekarza w danym kwartale roku (tzw. opłata kwartalna). Orientacyjna cena standardowej wizyty lekarskiej wynosi tu ok. 50 EUR, cena jednej doby pobytu w szpitalu (bez kosztów badań, zabiegów i operacji) – od 500 EUR.
Temperatura powietrza
| Rok | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | |
| Berlin | 9,3° | -0,5° | 0,5° | 4,4° | 7,6° | 12,7° | 16,5° | 18° | 17,6° | 14,3° | 9,3° | 4,4° | 1,1° |
| Munich | 8,2° | -1,1° | 0° | 4,4° | 7,1° | 12° | 14,9° | 17,6° | 17° | 13,8° | 8,8° | 3,3° | 0,5° |
| Hamburg | 8,8° | 1,1° | 1,1° | 4,4° | 7,1° | 12,1° | 15° | 17° | 17° | 13,8° | 9,3° | 4,9° | 2,2° |
Klimat Niemiec
Obszar Niemiec ze względu na zróżnicowane ukształtowanie terenu na leży do kilku regionów klimatycznych.
Średnie miesięczna temperatura powietrza kształtuje się odpowiednio:
– styczeń 1°C – wybrzeże i północny-zachód
– lipiec 17°C – wybrzeże i północny-zachód
– styczeń -5°C – Wyżyna Bawarska
– lipiec 20°C – Wyżyna Bawarska
Roczna suma opadów armosferycznych waha się od 600-800 mm na wyżynach i nizinach osłoniętych przez masywy górskie do 1400 mm na Średniogórzu i 2000 mm w Alpach.
Kuchnia
Kuchnia Niemiecka jest kuchnią zróżnicowaną ? zostało to spowodowane przede wszystkim tym, iż dopiero w drugiej połowie dziewiętnastego wieku zostało utworzone państwo niemieckie. W kuchni niemieckiej widać wpływ państw sąsiadujących (głównie: Szwajcaria, Francja). Wpływ tych państw jest widoczny głównie na południowym zachodzie Niemiec w Schwarzwaldzie, Badenii-Wirttembergii i Bawarii ? w daniach z tych regionów dużą rolę odgrywają warzywa.
W kuchni niemieckiej zauważalny jest także wpływ innych kuchni europejskich, takich jak kuchnia włoska, hiszpańska, turecka czy też grecka. Wpływ tak wielu kuchni nie spowodował jednak ? wbrew pozorom ? jej szczególnego urozmaicenia. Wielu ludzi postrzega kuchnię niemiecką jako tłustą i mało wyrafinowaną, ponieważ jej potrawy są mało ciekawe zarówno smakowo jak i wizualnie.
Główny składnik menu kuchni niemieckiej stanowi wieprzowina podawana w przeróżnej postaci między innymi jako kiełbasy (np. frankfurterki). Na północy Niemiec (Schleswig ? Holstein, Nordrhein ? Westfalen) widać wpływy skandynawskie ? w kuchni wykorzystywana jest duża ilość ryb głównie pstrągów i okoni. Kuchnia wschodnich regionów Niemiec (Brandenburg, Salony ? Anhalt, Mecklenburg ? West Pomerania) jest mało urozmaicona i do tego stopnia niczym się nie wyróżnia, że kojarzona jest głównie z parówkami i piwem. Piwo ? chluba narodowa Niemców, wyrabiane jest oczywiście w wielu browarach na terenie całego kraju, ale najstarsze receptury pochodzą z południowego zachodu (Monachium, Stutgard) i Zagłębia Ruhry (Dortmund, Kolonia).
Kuchnia niemiecka jest jednak najbardziej znana ze swoich szybkich i pożywnych dań, jednym z nich jest ?eintopf? (duże, jednogarnkowe danie, które zastępuje cały obiad, swoją konsystencją przypomina zupę bądź gulasz).
Placówki dyplomatyczne
Ambasada Republiki Federalnej Niemiec
ul. Dąbrowiecka 30, 03-932 Warszawa
tel. 58 41 700, fax 58 41 729
e-mail: zreg@wars.auswaertiges-amt.de
Internet: www.ambasadaniemiec.pl
Wydział Konsularny
ul. Jazdów 12 B, 00-467 Warszawa
tel. 58 41 900; fax 58 41 919
Wydział Wizowy
ul. Jazdów 12 B, 00-467 Warszawa
tel. 58 41 900; fax 58 41 979
Wydział Handlowy i Ekonomiczny
ul. Jazdów 12 B, 00-467 Warszawa
tel. 58 41 900; fax 58 41 919
Ambasada RP w Berlinie
Lassenstr. 19-21, 14193 Berlin
tel. (0-049 30) 22313 0
fax. (0-049 30) 22313 155
info@botschaft-polen.de e-mail:
adres www: www.botschaft-polen.de www.ambasada-polska.de
Wydział Ekonomiczno-Handlowy: http://www.wirtschaft-polen.de
Wydział Konsularny Ambasady RP:
Richard-Strauss-str. 11. 14193 Berlin-Grunewald
tel. (0-049 30) 223 13 0
fax. (0-049 30) 223 13 212
e-mail: konsulat.berlin@botschaft-polen.de
adres www: www.botschaft-polen.de
Konsulat Generalny RP w Kolonii
Lindenallee 7, 50968 Köln
tel. (0 049 221) 937-300, 387-013/17
fax. 343-089
e-mail: konsulat.koeln@botschaft-polen.de
http://www.botschaft-polen.de
Wydział Ekonomiczno-Handlowy:
An der Alteburger Muhle 6
50968 Koln
tel. 0221/34990, 349913
fax: 0221/349910
e-mail.: info.koeln@wirtschaft-polen.de
Konsulat Generalny RP w Lipsku
Trufanowstrasse 25; 04105 Leipzig
tel. (0 049 341) centrala 5623300, 5623310
fax. 5623333
e-mail: konsulat.leipzig@botschaft-polen.de
Konsulat Generalny RP w Hamburgu
Gründgensstraße 20, 22309 Hamburg
tel. (0 049 40) 61187-0, 61187-101, 61187-140
fax. (0 049 40) 632 50 30
e-mail: konsulat.hamburg@botschaft-polen.de
Konsulat Generalny RP w Monachium
Röntgenstrasse 5, 81679 München
tel. (0 049 89) 4186080, 4709216
fax. 471-318
e-mail: konsulat.muenchen@botschaft-polen.de, info.muenchen@wirtschaft-polen.de
www.botschaft-polen.de
Konsulat RP w Norymberdze
Konsul Honorowy: Karl Gerhard Schmidt (niemiecki, angielski)
Lorenzer Platz 29, 90402 Nürnberg
tel. (0 049911) 2028-198
fax. (0049911) 2028-180
Konsulat RP w Stuttgarcie
Konsul Honorowy: Bernd Kobarg
Am Wallgraben 115, 70565 Stuttgart
tel. (0 049711) 782-1140
fax. (0-049711) 782-1144
